Czy kobiety chrapią? Otóż oficjalnie nie. Chrapią tylko mężczyźni. Pozostający w długoterminowych związkach, koniecznie małżeńskich. I dopiero po czterdziestce. Osobiście znam tylko jedną niewiastę, która chrapnęła, dosłownie raz. Wyjątkowy splot nieszczęśliwych okoliczności doprowadził do tego haniebnego zdarzenia.
Chrapanie to temat tabu, wstydliwy jak puszczanie bąków. Jednak prawie równie powszechny i w tym samym stopniu zakłócający (po)życie. Chrapiącego i ochrapywanej. Chrapiącej i ochrapywanego. Przeczytajcie dlaczego warto brać chrapanie na serio.
Czym jest chrapanie?
Na pierwszy rzut oka chrapanie to społeczne zjawisko akustyczne. Nie wiemy, że chrapiemy, dopóki nie dostaniemy niespodziewanego kuksańca w bok, nie gwiżdże się nam ani nie cmoka podczas snu. Niekiedy sami wybudzamy się od własnego chrapnięcia, ale traktujemy to jako incydentalne zdarzenie nie zasługujące na uwiecznienie w kronikach rodzinnych ani medycznych.
Tymczasem chrapanie to zaburzenie snu, podczas którego, na skutek drgań rozluźnionych mięśni podniebienia miękkiego i gardła, wydaje się z nas nieelegancki dźwięk.
W naszych ciałach mieści się wiele partii mięśni, które zasługiwałby na ujędrnienie. Nadto, ujędrnienie wielu z nich byłoby dla otoczenia zauważalne. Dlaczego miałybyśmy się przejmować akurat zwiotczałymi mięśniami nosogardzieli? Są dwa wyraziste powody:
- chrapanie obniża jakość naszego snu oraz zakłóca sen osoby z nami współśpiącej, nawet jeśli występuje tylko sporadycznie;
- nie każde chrapanie to niewinna przywara, część z nich prowadzi do lub jest objawem poważnej choroby.
Przyczyny chrapania
Rozróżniamy chrapanie sporadyczne oraz przewlekłe. Przyczynami epizodycznych chrapnięć mogą być: przeziębienie, zapalenie zatok, alergia, spożycie alkoholu, duży wysiłek fizyczny, zmęczenie.
Co wpływa na obniżenie napięcia mięśni gardła, które skutkuje chronicznym chrapaniem? Przyczyną mogą być wady budowy lub skutki wypadków, którym uległa nasza cielesna powłoka pokonując kolejne etapy życia:
– przerośnięte migdałki,
– krzywa przegroda nosowa,
– wady budowy w obrębie paszczy i nochala,
– polipy nosa,
– obniżone napięcie mięśni języka i gardła
– nadwaga i otyłość
– palenie papierosów i innych podobnych produktów
– zużycie materiału – z wiekiem po prostu coraz trudniej utrzymać jędrność bez względu na obszar ciała.
Chrapaniu sprzyja pozycja na wznak, przyjmowanie leków uspokajających i zwiotczających mięśnie, a także antydepresantów. Czynnikami ryzyka są nadto płeć męska oraz wiek powyżej 40 r.ż., bez względu na płeć. U kobiet menopauza wyznacza granicę pomiędzy niskim a wysokim ryzykiem wydawania z siebie głośnych niechcianych dźwięków przez sen. Zmiany hormonalne zachodzące w okresie menopauzy wpływają na obniżenie napięcia tkanek miękkich. Przed chrapaniem chronią progesteron oraz … prawidłowa waga ciała.
Skąd mam wiedzieć czy chrapię?
Jeśli zwykle śpisz sama albo Twój partner snu jest wyjątkowo wyrozumiały, głuchy lub bardzo twardo śpi, prawdopodobnie nie otrzymałaś dotąd w ocenie okresowej ujemnych punktów za chrapanie. Twoja intuicja mówi Ci jednak, że możesz nie być wolna od tego defektu. Często budzisz się niewypoczęta, mimo dostatecznej ilości godzin snu, miewasz bóle głowy o nieustalonej przyczynie, często bywasz senna w ciągu dnia, zapadasz w mikrodrzemki w nieoczekiwanych momentach (w autobusie), Twoja wydolność intelektualna i koncentracja obniża się, stwierdzono u Ciebie nadciśnienie tętnicze.
Nie musisz zapraszać na noc koleżanki, żeby ustalić czy chrapiesz w nocy. Z pomocą rusza Ci cała rzesza producentów aplikacji na telefon komórkowy, amatorskich urządzeń do monitorowania snu, jak też sprzętów specjalistycznych. Możesz także na początek nagrać ścieżkę dźwiękową swojego snu za pomocą dyktafonu uruchamianego dźwiękiem, najlepiej przez kilka nocy.
Skutki chrapania dla chrapiącego i otoczenia
Obniżenie jakości życia chrapiącego i jego otoczenia
Zarówno chrapiący, jak i osoba, którą dźwięki chrapania wybudzają ze snu, nie zaznają należnego im pełnego wypoczynku nocnego. Jeśli na to nałożą się trudności w ponownym zaśnięciu po wybudzeniu, problemy się potęgują.
Chrapanie uprzykrza życia towarzyszowi snu szczególnie dlatego, że nad ranem nawet nie pamięta on, że jego sen był w nocy po wielokroć przerywany. Odczuwa jednak skutki źle przespanej nocy: obniżoną wydolność fizyczną i intelektualną, słabszą odporność, gorszą pamięć i kiepską koncentrację.
Spanie z chrapiącą jest jak bierne palenie. Choć skutki nie są widoczne natychmiast i gołym okiem, nie znaczy, że ich nie ma. I tym gorzej dla towarzysza snu osoby chrapiącej, bo przez długi czas może nie zdawać sobie sprawy z narażenia na te ryzykowne dla zdrowia i życia czynniki. Z powodu chrapania partnera możemy co noc tracić nawet godzinę snu.
Chrapanie, którym partner nie chce się zająć, może poważnie obciążać relację. Osobniki, które uznają chrapanie za problem tych, którzy je słyszą, nie należą niestety do rzadkości.
Obturacyjny bezdech senny
Niekiedy chrapanie to objaw poważniejszego problemu. Obturacyjny bezdech senny to zatrzymanie na co najmniej 10 sekund oddychania w czasie snu. Następuje po nim głębokie zaczerpnięcie powietrza, któremu towarzyszy charakterystyczny dźwięk. Epizody te mogą powtarzać się w skrajnych przypadkach nawet kilkaset razy w nocy.
Powtarzające się zatrzymania oddechu w nocy prowadzą do licznych niekorzystnych dla zdrowia skutków. Powodują niedotlenienie i zaburzenia rytmu serca.
Dostęp do tlenu do podstawa życia. Skutkiem OBS (obturacyjnego bezdechu sennego) mogą być zawał serca, udar mózgu, insulinooporność, przewlekła obturacyjna choroba płuc, a nawet śmierć.
Kierowcy, którzy cierpią na nieleczony bezdech senny ponad siedmiokrotnie częściej powodują wypadki drogowe z powodu mikrozaśnięć za kierownicą, stanowiąc realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.
Diagnozowanie i leczenie bezdechu sennego
Jeśli podejrzewasz u siebie lub partnera występowanie bezdechu sennego, skontaktuj się z lekarzem. Gwałtowne zaczerpywanie powietrza przez sen, któremu towarzyszy chrapnięcie oraz często występująca senność w ciągu dnia są wystarczającymi przesłankami do diagnozy.
Jeśli nie lubisz robić wokół siebie wielkiego halo, w pierwszej kolejności wypełnij internetową ankietę skali senności Epworth. Odpowiesz w niej na pytania o prawdopodobieństwo zaśnięcia w konkretnych sytuacjach życiowych. Dostępna jest tutaj: https://zdrowysen.info/test-na-bezdech.
Diagnozowanie bezdechu sennego po pierwszej wizycie lekarskiej zazwyczaj polega na badaniu polisomnografem. To urządzenie, które podczas snu mierzy zarówno pracę serca i mięśni, jak i ruchy gałek ocznych i wysycenie krwi tlenem.
Jeśli polisomnograf nie wykaże zaburzeń snu, możemy mieć pewność, że chrapanie to problem tylko estetyczny. W przeciwnym wypadku, wdrożenie leczenia pozwoli na dłuższe i zdrowsze życie. Złotym standardem leczenia bezdechu sennego jest aparat CPAP. To maska podłączona rurką do urządzenia tłoczącego dodatnie ciśnienie w drogi oddechowe pacjenta. Ciśnienie utrzymuje gardło i język we właściwym położeniu i zapobiega epizodom bezdechu sennego.
Co zrobić z uporczywym chrapaniem zdrowego partnera?
Nie zawsze wyprowadzka do osobnej sypialni jest realną opcją. Nawet z partnerem, który opornie reaguje na feedback na temat jego chrapania, jakoś trzeba spać. Zatyczki do własnych uszu powinny być ostatecznością.
Przedtem warto wypróbować na chrapiącym partnerze: aplikację, opaskę lub poduszkę wybudzającą ze snu na sygnał chrapania, plastry na usta wspierające oddychanie przez nos, plaster na nos udrażniający przepływ powietrza (nawet Mr. Cotton w osobie Georga Clooney w „Bilecie do raju” korzystał z takiego) albo zastępujący go klips. Również opaski na głowę i brodę pozwolą utrzymać zamknięte usta nocą. To bezpieczne środki doraźne w walce ze zwykłym chrapaniem. Nie przydadzą się jednak do leczenia bezdechu sennego.
O doraźnych rozwiązaniach w walce z odglosem chrapania przeczytaj w naszym artykule “Domowe sposoby na chrapanie partnera”.
Chrapania można się trwale pozbyć
Jeśli uda się wyeliminować jedyną przyczynę wywołującą chrapanie, chrapanie ustanie. Dzięki badaniom obrazowym (tomografia, komputerowa, fiberoendoskopia czy rynomanometria) można ustalić nieprawidłowości budowy nosogardzieli.
Korekta skrzywionej przegrody nosowej, zmniejszenie małżowin nosowych, operacja zatok czy radiotermoablacja, plastyka podniebienia miękkiego, języczka i gardła to zabiegi stosowane w tym celu. Radykalne obniżenie masy ciała, ćwiczenia gardzieli, niespożywanie alkoholu przed snem i ogólnie zdrowy tryb życia mogą wyeliminować chrapanie, a z pewnością korzystnie wpłyną na sam sen.
Słodkich snów.
Zerknij także tutaj:
